Dakitaramon, pauno man raw adi?
Pinoporbaran ko nguwan na mag-translate alagad diri ko isi kung pauno talaga. Sabi ngani ni Helen Rapp, "When you translate from one language into another, you are translating in however subtle a way the historical, geographic, climatic, religious, emotional experience of one group of people for the benefit of another group." Makatakot man kayang mag-translate ika na diri mo man sana makakaptan kung pauno naisurat su orihinal na pagkakasurat, lalo na kung marhay su orihinal alagad makanos su dakitaramon.
.
Narumruman ko su istorya kanako ku usad na fellow sa UP workshop. Pag-abot kuno sa Bikol, sinabihan sira ni Rio Alma na basahon adtong tula buko su dakitaramon kundi su Bikol mismo. Naungot kuno su ibang mga fellows ta pauno sira makakakomento kung diri man nira nasasabutan. A naisip ko man sadi, buko man na literal, gayud, su gustong sabihon ni Rio Alma. Amo gayud an na itinak ta a sadiri ta sa kung uno a pinanggagalingan kan ang tula. Ta uno pa a masasabutan ta? Baka isipon na makanos su tula ta makanos man su translation.
.
Amo adi a mga duru-darwa: agko magayon na tula pero makanos su translation; agko man makanos su tula alagad magayon su translation.
.
Bukong yaga-yaga ta dapat makaptan mo pa nanggad su tunog sa paggamit sa tamang mga sarita; kung uno so tono ku tula sa orihinal, dapat amo man an, sa silong ko. Dapat tama man su pagkakaintindi sa tula. Dapat tama man su pag-translate ku idyoma.
.
Silngan na sana ading pinorbaran ko:
.
Forgetfulness
Yannis Ritsos
Yannis Ritsos
.
The house with the wooden staircase and the orange trees,
The house with the wooden staircase and the orange trees,
facing the azure, big mountain. The countryside gently
walks around inside the rooms. The two mirrors
reflect the singing of the birds. Only
that in the middle of the bedroom lie abandoned
two fabric slippers for the old. So,
when the night falls, the dead visit the house again
in order to collect something of theirs left behind,
a scarf, a vest, a shirt, two socks
and then, possibly due to short memory or carelessness,
they take along something of ours. Next day,
the postman passes our door without stopping.
.
Salin ko:
.
Pagkalilingawun
.
Su baloy na agko agranan na kawoy saka su tanom na kahel,
nakaatubang sa bughaw ag dakulong bukid. Su kapalibotan
nagliliagi sa mga kuwarto, luway-luway. Su darwang salming,
inaaninag su kanta ku mga bayung. Sa bitnga
.
Su baloy na agko agranan na kawoy saka su tanom na kahel,
nakaatubang sa bughaw ag dakulong bukid. Su kapalibotan
nagliliagi sa mga kuwarto, luway-luway. Su darwang salming,
inaaninag su kanta ku mga bayung. Sa bitnga
ku usad na kuwarto, darwang alpombrang tsinelas
na para sa gurang a binayaan. Kaya,
Pag mig'gagab'i na, nagbabalik su nagraan-na
para kuunon su mga nalipatan nirang balabal,
para kuunon su mga nalipatan nirang balabal,
pang-irarum, bado, darwang medyas saka,
sa pagkakalingawun nira o kabaglaan, baka kuunon nira
pati su bukong kanda. Kinaudmaan, lum’labos su kartero
sa pirtanan ta na diri man basang nagpupundo.
.
Amo adi su mga problema ko:
.
1. Nakuko ko man su tono ku tula? Naging epektibo man raw su ginibo ko? Su tenses?
.
2. Su paggamit ko kahel, tama raw sana?
.
3. An ang "two fabric slippers" tama sana raw na giboon kong "alpombra"? A "scarf," "balabal" an kanato?
.
Tabang!
.
Comments